“Het gesprek na de voorstelling maakte echt wat los”

Om Armoede beter bespreekbaar te maken, nam Cultuurbedrijf RIQQ het initiatief tot een speciale theatervoorstelling, mede gebaseerd op verhalen van Rhedense inwoners zelf. De voorstelling is gemaakt door Theater AanZ en werd in het voorjaar van 2021 gespeeld op middelbare scholen. Bij kijken alleen bleef het niet, het publiek ging na de voorstelling in gesprek met de acteurs, onder leiding van een gespreksleider. “Dat gesprek maakte echt wat los.” aldus Esther de Graaf, docent bij het Titus Brandsma College in Velp.

Of hun kleding cool was
“Twee havo 3 klassen van onze school hebben de voorstelling meegemaakt,” aldus Esther. “De acteurs van Theater AanZ kwamen goed in de belevingswereld van de kinderen en maakten gelijk contact met hen. Ze polsten bij opkomst bijvoorbeeld even wat de kinderen van hun kleding vonden, of het wel cool was.”

Inzichtelijk en voelbaar
“Dat soort details bracht het thema armoede voor de kinderen dichtbij. Niet alleen voor henzelf, maar ook voor degenen om hen heen. Je hebt als tiener best wel door wie er geld te besteden heeft en wie minder. Maar wat betekent het nog meer om weinig geld te hebben? Dat je liever geen mensen over de vloer krijgt bijvoorbeeld, omdat ze dan zouden zien dat je het thuis niet breed hebt. Uit schaamte verzin je dan misschien smoesjes om bezoek te voorkomen. Dit soort fragmenten maakten de voorstelling voor iedereen heel inzichtelijk en voelbaar.”

“Je bent jong en leeft in armoede. Je mist financiële middelen, sociaal contact of emotionele aandacht. Hoe ga je hiermee om?" - theater AanZ

Vriendschap
Met de voorstelling hoopt de school aan kinderen meer bewustzijn over armoede mee te geven: “En ook dat het bijvoorbeeld geen belemmering hoeft te zijn voor vriendschap. Dat kwam in het stuk ook mooi naar voren,” aldus Esther.

Vrij om te vragen en vertellen
Direct na de voorstelling gingen de acteurs onder leiding van de gespreksleider het gesprek aan met de leerlingen. Esther: “Die vragen maakten echt wat los. Kinderen voelden zich vrij om te vragen en te vertellen. De voorstelling gaf veel aanknopingspunten voor het gesprek en dat maakte het heel bijzonder. Het kwam op deze manier echt dichtbij.”

“Indringend theaterstuk dat binnenkomt” - ambtenaar van de gemeente Rheden

Esther: “Wat ook bijzonder was: de kinderen waren heel benieuwd of de acteurs in het ‘echte leven’ arm waren, of misschien waren geweest. Daar waren de acteurs heel open over, dat maakte het gesprek heel mooi.”

Je kan er niet omheen
De voorstelling was al eerder klaar voor publiek, maar door de corona crisis werd het uitgesteld. Esther: “Het live beleven van zo’n voorstelling is heel belangrijk. Niet alleen omdat het een thema raakt dat gevoelig kan liggen, maar ook omdat je er op deze manier niet omheen kan. Niemand was bezig met een telefoon of met iets anders. De voorstelling had alle aandacht. Zo kun je heel direct een dergelijk thema aanspreken.”

Koppelen aan een lespakket
Voor deze school was het een nieuwe manier van werken met een dergelijk thema. “Het zou mooi zijn om in de toekomst dit soort voorstellingen beschikbaar te maken voor alle klassen van een ‘jaarlaag’, en er bijvoorbeeld een lespakket aan te koppelen.”

Esther: “Er is een moment in de voorstelling waarop we er als publiek allemaal achter komen dat de jongen zijn schoenen nooit heeft betaald, dat hij ze nu dus moet terugsturen en zijn armoede niet meer kan verbergen. Dat moment kwam echt binnen.”

De voorstelling is in juni 2021 vertoond op middelbare scholen in de gemeente. Daarnaast zijn er vier algemeen toegankelijke voorstellingen gespeeld voor ouders, betrokkenen en professionals, zowel in Dieren (Cultureel Centrum Theothorne) als in Velp (Studio26).

Over de voorstelling

Elijah, Jannah en Noëlle zitten bij elkaar in de klas en brengen veel tijd samen door. Op een dag komt Jannah niet naar school. ‘s Middags zien de drie vrienden elkaar op hun vaste ontmoetingsplek bij de supermarkt. Daar vertelt Jannah dat ze een groot probleem heeft. Samen gaan ze op zoek naar oplossingen. Het blijkt dat ze meer met elkaar gemeen hebben dan ze ooit hadden gedacht.

De personages in Bij Mij Thuis tonen hun verschillende achtergronden, worstelingen én hoogtepunten. Van iedere avond hetzelfde eten tot aan nieuwe sneakers en van de relatie met je ouders tot aan je eerste verliefdheid. Alles blijkt onderhevig aan de situatie waarin je je bevindt.

Fragmenten uit de voorstelling:

● Janna: 'Ik droom van mijn leven van een jaar geleden, toen alles nog goed was en ik niet hoefde te hoofdrekenen bij het boodschappen doen.'

● Noelle: 'Als je geen geld hebt moet je het ook niet uitgeven, zo eenvoudig is het.'

● Elijah: 'Mijn vader is mijn held, en nee daar schaam ik mij zeker niet voor.’